Op 26 mei openden zo’n tien gemaskerde terroristen het vuur op twee bussen met Christelijke pelgrims die op weg waren naar het klooster van St. Samuel in de Egyptische woestijn. Daarbij kwamen 29 Christenen om het leven, inclusief tien kinderen.  Dat was en is een enorme tragedie waar op verschillende manieren is gereageerd; van financiele steun tot condoleanties en pogingen van priesters in de regio om de getroffen families te bemoedigen.

Op Pinksteren 4 juni werd in de Christelijke Gereformeerde Kerk van Den Haag voor de families van de slachtoffers gecollecteerd. Dat leverde een bedrag ad   € 1.117,61 op waarvoor heel veel dank. Op 8 juni reisden Dina Bouchkouch, een Moslim Franse stagiere en Shen Shangyun, een Christelijke Chinese stagiere naar het getroffen gebied om families ook mede namens de Christelijke Gereformeerde Kerk in Den Haag te condoleren. Dina schreef daarop een Engelse nieuwsbrief waaruit ik nu een aantal punten noem die mij opvielen met een reactie van mij daarop.

Dina was diep getroffen door dit bezoek. Zij meent dat Moslims in Egypte niet uitgesproken genoeg waren om dit terroristische geweld in naam van de Islam te verwerpen.

Dina en Shen bezochten het 100% Christelijke dorpje Dayr al-Garnous waar verschillende slachtoffers vandaan kwamen. Ze werden begeleid door de jonge priester Mina die vloeiend Engels sprak en ook bij het condoleren begeleiding gaf. Hij vertelde de studenten dat de families rouwen voor het verlies van degenen waar ze van hielden maar zij zijn blij omdat ze nu weten dat ze martelaars in de hemel zijn. “Ik vond dit wat ongemakkelijk” schrijft Dina. “Door deze gemoedstoestand wordt de gelovige getroost en dat helpt om het verlies te dragen maar ik dacht dat dit meer een manier was om het verdriet en boosheid van mensen die geliefden hebben verloren te beheersen.”

Dina en Shen hebben drie families bezocht. De omgekomen mannen in deze families waren allen kleine boeren. Zij waren de broodwinners van deze families. De families vertelden het verhaal dat zij werden doodgeschoten nadat zij door de terroristen werden gevraagd om hun Christelijke geloof af te zweren. 

Dina schreef “Het is ook heel moeilijk om voor mensen te staan die hun geliefden verloren hebben  door een gek die beweerde de zelfde godsdienst te delen als ikzelf. Ik voelde schaamte en schuld dat leiders niet in staat zijn hun eigen mensen te beschermen.”

Het bezoek van vooral Dina was buitengewoon moedig en zij verdient alle lof daarvoor. Dina is nu weer terug aan de universiteit van Bordeaux in Frankrijk waar zij studeert.

Wat is nu waar en niet waar in zo’n verhaal? Dat zijn de vragen die ik me in elke situatie steeds weer stel. Het is een feit dat de getroffen families die Dina en Shen bezochten er heilig van overtuigd zijn dat hun echtgenoten/vaders gedwongen werden hun Christelijke geloof op te geven. Maar was dat ook zo? Twee volle bussen met pelgrims betekent dat er ongeveer 100 Christenen waren. Wat is er met de andere 70 gebeurd? Zouden die dan om aan de slachting te ontkomen wel hun geloof hebben verloochend? Dat is onwaarschijnlijk, ook in het licht van interviews die later gegeven zijn. Dus wat is er precies op de plaats van de aanslag gebeurd? Ik weet het niet en uit de media kan ik het niet halen. Wat het een hit en run aanslag waarbij de daders schoten en direct weg vluchtten? Het was een aanslag op een geïsoleerde plek in de woestijn en dus was dat niet perse nodig. Is het verhaal van de dwang om je Christelijk geloof op te geven bewust verkondigd om de getroffen families troost te geven? Het is goed mogelijk  maar zeker weten we het niet.

Iemand die uitdrukkelijk voor zijn geloofsovertuiging sterft is een martelaar en een held. Dat is een ander verhaal dan een bus die door terroristen beschoten was. In het verhaal van de dwang om je geloof te verloochenen, dat weigeren en dan sterven geeft meer troost aan de getroffen families. Ik weet van andere situaties waarin sommige priesters ook niet de waarheid wilden vertellen maar er een draai aan gaven waarvan zij meenden dat de getroffen gemeenschap er het meest bij gebaat zou zijn.

Verhalen worden nooit neutraal worden verteld. Er zit vrijwel altijd een bedoeling achter. Het kan niet anders dan dat dit ook in Dayr al-Garnous is gebeurd.

Wat we wel zeker weten is dat er vele families zwaar getroffen zijn. De plaatselijke kerken hebben hun eigen sociale voorzieningen en zullen proberen zo goed als dat mogelijk is te helpen, zowel met troost als materieel.

22 juni 2017

Kees Hulsman

Eind-redacteur Arab-West Report 

​